Mind Map Gallery Bilogija

Bilogija

Ta miselni zemljevid govori o glavnem biološkem sistemu v človeškem telesu.

Edited at 2021-06-11 21:27:37

Ajla Horić

Bilogija

Ajla Horić

Recommended to you
Outline

Endokrini sistem je kontrolni sistem žlijezda sa unutrašnjim lučenjem. U endokrinim žlijezdama se pod uticajem informacija iz spoljašnje ili unutrašnje sredine sintetišu hormoni koji su u stvari odgovor na te informacije. Putem njih regulišu se mnoge aktivnosti kao što su: metabolizam, seksualne aktivnosti, rast, metamorfoza, količina vode I minerala u organizmu i dr. Pored endokrinih organa hormone luče i neke nervne celije – neurosekretorne ćelije. Hormoni se oslobađaju direktno u krv,limfu ili cerebrospinalnu tečnost , pošto ove žlijezde nemaju izvodne kanale,i na taj način dospevaju do ciljnih organa na koje dijeluju.

MUSKI SPOLNI ORGAN

Muške spolne žlijezde su sjemenici (testisi) i pomoćne spolne žlijezde prostata i sjemeni mjehurići

ŽENSKI SPOLNI ORGAN

Ženske spolne žlijezde su jajnici (ovariji), a spolni organi su: jajovodi (tuba uterina), maternica (uterus), rodnica (vagina), i vanjsko spolovilo (vulva).

Unošenje kisika i izbacivanje ugljičnog dioksida naziva se disanje ili respiracija.

• Tokom metaboličkih reakcija u organizmu nastaju štetni produkti. Uklanjanje tih produkata iz organizma naziva se ekskrecija ili izlučivanje.

Kosti

Kost je najtvrđi dio koštanog sustava.Na krajevima je zaobljena i obložena hrskavicom.Cijela je kost između dvaju krajeva obavijena tvrdom ovojnicom od vezivnog tkiva koju nazivamo pokosnicom.Ispod nje se nalazi čvrsta koštana tvar koja prema središtu kostiju postaje spužvasta.Koštana tvar je prožeta kanalićima kroz koje prolaze krvne žile i živci.Građena je od koštanih stanica kružno poredanih oko kanalića i međusobno povezanaih nastavcima.One u međustanični prostor izličuju mineralne sili kalcij i fosfor koje kostima daju čvrstoću.Ostali dio međustanične tvari čine voda i osein koji kostima daje elatićnost.Središnji dio dugih kostiju čini šupljina ispunjena koštanjom moždinom u kojoj se stvaraju krvne stanice koje otuda ulaze u krvotok.

DUGE KOSTI

KRATKE KOSTI

PLJOSNATE KOSTI

KOSTI GLAVEI LICA

Imamo 29 kostiju u glavi

KOSTI TRUPA

GRUDNA KOST

Imamo samo jednu grudnu ost

REBRA

Ima ih 12 pari. Prvih 7 spojeno je hrskavicom za grudnu kost, Sljedeća tri spojena su hrskavicom, a posljednja dva završavaju slobodno.

KIČMA

Kicma je kostani stub izgrađen od prsljenova Postavljena je u srednjoj liniji zadnje strane vrata i trupa i čini osnovu čitavog skeleta. Kod ljudi kičma posjeduje 33-34 pršljena: 7 vratnih, 12 grudnih, 5 slabinskih, 5 krstačnih i 4-5 trtičnih (repnih) pršljenova (srasli u trtičnu kost).

KOSTI UDOVA

Pokretni dio ekstremiteta čine: ramena kost lakatna kost i žbica kosti šake. svaka ruka sa ramenim pojasom ima 32 kosti

ovaj dio udova čini:preponjača, bedrenjača, sjedenjača i zglob kuka.

ovaj dio uda čini butna kost, časiča, lisnjača, golonječa i kosti stopala i imamo po 31 kost u svakoj nozi.

Sistem organa eksreciju

Bubreg je parni, oblika graha, veličine 11×6×2,5 cm, oko 150 grama. U bubrege dolazi bubrežna vena i bubrežna arterija. Građen je od tri dijela: omoac koji je spolja, kora se nalazi ispod omotaca i srz se nalazi u centru.

Nefron Jedinica građe bubrega. on se nalazi u bubreznoj kori i postoji oko milion nefrona. Pocinje Malpigijevim tjelascem koji se sastoji od omotaca i spleta kapilara koji polaze iz kore. Omotač se nastavlja u bubrežni kanalić koji se u kori nekoliko puta uvija a potom prelazi u srž. Završni dio bubrežnog kanalića seuliva u sabirni kanalić koji se nalazi u srži. Sadržaj sabirnih kanalića uliva se u bubrežnu čašicu , a iz nje u bubrežnu karlicu

Sistem organa za disanje

Početni dio sistema za disanje,ima lijeva i desna nozdrva, sluzokoža, dlačice, receptori čula mirisa, suzno-nosni kanal

Jedan dio ždrijela se nastavlja na jednjak, a drugi na dušnik.

Građen je od hrskavica među kojim je najveća štitasta hrskavica koja gradi adamovu jabučicu. U grkljanu su glasne žice

Dušnik se račva u dvije dušnjačke cijevi koje ulaze u pluća i granaju se. Na početku dušnik se grana u lijevi i desni bronh.

Pluca su građena od: desno plućno krilo (3 režnja) i lijevo (2 režnja), obavijena dvoslojnom opnom pleurom: porebrica- vanjski list opne poplućnica- unutrašnji list

Sistem organa za varenje se sastoji iz niza uzastopnih dijelova u kojima se odvijaju pojedine faze varenja i apsorpcije.

Sistem organa zavarenje

Usna duplja je početni dio probavnog sistema u kojem se vrši mehanička obrada hrane i započinje njena hemijska digestija. Usna duplja počinje usnim otvorom a završava se zdrijelom i sadrži nekoliko organa koji osim uloge u probavnom sistemu, igraju važnu ulogu i u govoru.

Zdrijelo-cjevasti je organ koji se nalazi neposredno iza usta I nosne duplje iznad grkljena dusnika I jednjaka. Povezuje nosnu i usnu duplju s jednjakom i dusnikom. Građeno je od skeletne musculature

Jednjak je mišićno sluzokožni organ, cevastog oblika koji pripada sistemu organa za varenje. Jednjak transportuje hranu od zdrijela do zeludca.

želudac je organ koji služi za probavu hrane.

Debelo crijevo je dio probavnog sustava koji se nastavlja na tanko crijevo . Debelo crijevo se kod čovjeka završava analnim otvorom

Tanko crijevo je dio probavnog sistema. Tanko se crijevo sastoji od tri dijela: dvanaestopalacno(duodenuma). u koga se ulijevaju probavni sokovi jetre i gušterače, jejunum- u kojemu se dovršava razgradnja hrane, ileuma- u kojemu se razgrađeni sastojci hrane upijaju u krv

Kicmena mozdina(MEDULLA SPINALIS) je građena od sive i bijele mase, bijela masa je izvana,a siva masa iznutra i to u obliku slova H. razlikujemo trbusne i leđne rogoe sive mase. kicmena mozdina ima dvojaku funkciju, provodi nervne impulse i centar je refleksnih aktivnosti. Stite je kicmeni prsljenovi, tri ovojnice:tvrda, paucinasta i mehka, te tecnoat-likvor-između opni.

TELENCEPHALON-oncje centar osjetljivosti, voljnih i pokretačkih aktivnosti te tumacenja.

CEREBELLUM-koordiniranje vljnih pokreta

MEDULLA OBONGATA-regulacija vegetativnih funkcija i regulacija odrzavanja ravnoteze tijela

MESENCEPHALON-centar regulacije refleksnih aktivnosti u odrzavanju polozaja tijela, kao i regulacije slozenijih automatskih pokreta

DIENCEPHALON-sastavljen iz talamusa= centar obrade senzornih informacija i njihovog prosljeđvanja kori velikog mozga, hipotalamusa= centar regulacije vegetativnih funkcija organizma, epifiza= luci hormone i pomaze u adaptaciji organizma klimatske promjene.

Nervni sistem

Cirkulatorni sistem

Sastoji se od dvije komore (ventriculus) i dvije pretkomore (atrium). P retkomore i komore na lijevoj, odnosno na desnoj strani su povezane preko elastičnih opni – zalisci. U desnoj polovici nalaze se tri a na lijevoj polovici dva zaliska. Srčani mišić grade tri sloja: perikard ili epikard (srčana kesa), miokard – najveći sloj koji preuzima ulogu srca, endokard-unutrasnja ovojnica

Arterijski sustav je dio krvožilnog sustava koji je pod visokim pritiskom. Od onog niskog tlaka, koji se pojavljuje između kontrakcija (stezanja), kada se srce odmara između otkucaja, do onog visokog tlaka, tijekom kontrakcije (stezanja). Ova razlika tlakova je puls, aktivnost očita na svakoj arteriji.Najdublji sloj arterije, dio koji je u izravnom kontaktu s krvlju, zove se 'tunica intima', najčešće zvan samo 'intima'. Taj sloj je izrađen od endotelijalnih stanica. Sloj iznad ovog sloja je 'tunica media', najčešće zvan samo 'media'. Ovaj sloj je izrađen od glatkih misića i elastičnoga tkiva. Najistureniji sloj arterije je 'tunica adventitia', najčešće zvan samo 'adventitia', a sastavljen je od vezivnog tkiva.

Stijenka ima tri sloja. Tunica interna-unutarnji sloj sačinjen od endotelnih stanica. Tunica medica-srednji sloj od glatkih mišićnih stanica. Tunica adventitia (externa) – vanjski sloj od vezivnog tkiva. Vene nogu posjeduju zaliske u obliku jedra usmjerene prema srcu, koji dijele venu u segmente različite dužine.Venski zalisci se otvaraju kada je krv potisnuta prema gore suprotno od smjera gravitacije.Nakon prolaska krvi, zalisci se odmah zatvore te sprečavaju povratak krvi suprotno od smjera kretanja.

Zid kapilara ne sastoji se od tri sloja kao u arterijama i venama, već samo od jednog sloja endotelnih stanica (epitelnih stanica). Izvana je ojačana bazalnom membranom (nalazi se posvuda u tijelu na granicama između epitelnog tkiva i vezivnog tkiva) i pericitima (razgranate stanice, čija je funkcija kontroverzna).