Nông dân lương thiện

Vì cơn ghen Bá Kiến -> vào tù -> ra tù trở thành "con quỷ dữ của làng Vũ Đại"

Gặp thị Nở -> tỉnh táo -> về xã hội loài người -> phần "người hồi sinh"

Bát cháo hành đánh thức khao khát sống lương thiện

Hi vọng Thị Nở mở đường, được "làm hoà với mọi người"

Viễn cảnh dân làng Vũ Đại sẽ "nhận hắn vào các xã hội bằng phẳng, thân thiện của những con người lương thiện"

Lời bà cô chặn đứng -> nhận ra định kiến khắt khe củ xã hội "Đàn ông chết hết rồi sao, mà lại đâm đầu đi lấy một thằng không cha."

Ra khoải phạm vi loài người "Ai lại đi lấy thằng chỉ có một nghề là đi rạch mặt ra ăn vạ."

Lúc đầu nghe -> ngạc nhiên, thích chí -> "Hắn bỗng nhiên ngẩn người."

Thị bỏ đi -> níu lại nhưng bị đẩy ngã -> tình trạng bi bi cự tuyệt -> càng uống càng tỉnh

Đau khổ -> vừa đi vừa chửi với con dao

Khắc sau bi kịch "Thoáng một cái, hắn lại như hít hít thấy cái hơi cháo hành"

Hơi cháo trong tâm trí -> khắc sâu bi kịch bị cự tuyệt

Từ tỉnh ngộ, thức tỉnh -> hi vọng, phẫn uất và tuyệt vọng

Tuyệt vọng -> đến dâm chết con "khọm già", con "đĩ Nở"

Nhận ra nguyên nhân là Bá Kiến -> đến nhà Bá Kiến của con người đã thức tỉnh, đau xót, phẫn uất

Đứng trước Bá Kiến dõng dạc -> nói 3 câu rất gọn và rõ

Câu đầu là lời cầu cứu "Tao muốn làm người lương thiện"

Câu thứ hai là câu hỏi uất, sự thật phũ phàng "Ai cho tao lương thiện?"

Câu thứ ba: "Làm thế nào cho mất được những vết mảnh chai trên mặt này? Tao không thể là người liên thiện nữa"

Nhận ra tội ác -> hầu như không thể tính -> đẩy đến bi kịch thuộc về phía chủ quan CP -> sự tự ý thức

Muốn, hỏi và hiểu.

Sự chuyển đổi cảm xúc diễn ra tự nhiên

Là sự cùng đường của con người bị xô đẩy, bị tước đoạt nhân hình và nhân tính

Xây dựng nhân vật điển hình

Tố cao sâu sắc xã hội thực dân nửa phong kiến phi nhân đạo

Kết cấu truyện theo kiểu miêu tả tâm lí nhân vật độc đáo, lời trần thuật nửa trực tiếp bằng tiếng chửi đổng của Chí

Giọng điệu khách quan, lạnh lùng cùng với tình tiết giàu kịch tính

Khiến người đọc thực sự khám phá được chiều sâu tâm hồn nhân vật