การปรับการเรียน เปลี่ยนการสอน ถือเป็นหัวใจของการปฏิรูปการศึกษา เพื่อถอดรหัสความรู้เกี่ยวกับวิธีการสอน นำมาอภิปรายแลกเปลี่ยนเรียนรู้ร่วมกัน เพื่อหาข้อสรุปที่เป็น Best Practice ด้านการสอนของโรงเรียนและคุณครู
การถอดรหัสความรู้ เพื่อประยุกต์สู่การสอนแลลก้าวกระโดด
ได้สนองนโยบายกระทรวงศึกษาธิการ เรื่อง การถอดรหัสแห่งความสำเร็จของครูดีศรีอีสาน ในการประชุมสัมนาพลิกโฉมปฏิรูปการศึกษาไทย ปรับการเรียน การสอน ปฏิรูปหลักสูตร
สคบศ. ถอดรหัส ศึกษาธิการสัญจร
ถ้าต่างชาติถอดรหัสความรู้นี้ได้ แล้วนำไปจดสิทธิบัตร เป็นทรัพย์สินทางปัญญาของเขา น่าเสียดายที่คนไทยไม่ให้ความสนใจในลายผ้า
มีชาวต่างชาติเป็นชาวญี่ปุ่นและชาวยุโรปมาฝังตัวศึกษาลายผ้าของชาวเขา เพื่อถอดรหัสความรู้ว่า พวกชาวเขามีหลักการ (Concept ) ในการออกแบบผ้าอย่างไรให้สวยสะดุดตา
การถอดรหัสลายผ้าของชาวเขา
นิทรรศการนี้ พยายามถอดบทเรียนว่า งานที่ออกแบบที่ดีๆของญี่ปุ่น มีจุดร่วมที่เป็นหลักหารร่วมกัน เสมือนตัว genes หรือรหัสพันธุกรรมอะไรบ้าง หลักการที่เป็นที่มาของผลงานนั้นๆเป็นสิ่งที่มีคุณค่า ช่วยให้เข้าใจพื้นฐานความคิด
การตรัสรู้ของพระพุทธเจ้า คือการถอดรหัสความรู้เกี่ยวกับความจริงของทุกสรรพสิ่งในธรรมชาติ
การถอดรหัสความรู้ บรมครู พระพุทะเจ้า
การถอดรหัสความรู้เกี่ยวกับการสร้างรังที่อาศัยของสัตว์สามารถประยุกต์วิธีการมาใช้สร้างที่อยู่อาศัยมนุษย์
เพื่อใช้เป็นแหล่งศึกษาหาความรู้ เกี่ยวกับการดำรงชีวิตของสัตว์ ที่เป็นประโยชน์ต่อมนุษย์
สารสนเทศ คือ กลุ่มข้อมูลที่มีการจัดการ สามารถบ่งบอกถึงแนวโน้ม หรือทิศทางที่มีความหมาย สามารถทำการวิเคราะห์ได้
ข้อมูล คือ สิ่งที่พบเห็นจากการสังเกต เป็นข้อเท็จจริงที่เกิดขึ้น โดยไม่ได้ผ่านกระบวนการวิเคราะห์
การถอดรหัสความรู้จากธรรมชาติ
การสกัดความรู้หรือการถอดรหัสความรู้ มีลำดับขั้นคล้ายกับปิรามิดแห่งความรู้
การถอดรหัสความรู้ คือ อะไร
ความรู้ มีความสำคัญต่อการตัดสินใจ และเพิ่มอำนาจในการแข่งขันมากขึ้นในโลกปัจจุบัน แต่เดิม คนจะให้ความสำคัญกับข้อมูลมาก คิดว่า ใครมีข้อมูลมากกว่า เป็นฝ่ายชนะและได้เปรียบในการแข่งขัน
ใครมีข้อมูลมาก เป็นฝ่ายชนะจริงหรือ
สิ่งที่เหนือกว่าข้อมูล คือ การจัดการความรู้ ด้วยการแปลงข้อมูลให้เป็นสารสนเทศและความรู้ เพื่อใช้ความรู้ที่ได้ ทำให้เกิดภูมิปัญญาและสร้างนวัตกรรม
การจัดการความรู้ที่นำข้อมูล สารสนเทศ และความรู้มาใช้ ทำให้เกิดภูมิปัญญา ในการสร้างนวัตกรรม ซึ่งสามารถนำมาประยุกต์ใช้กับเรื่องอื่นๆ ต่อไปได้ อย่างไม่มีที่สิ้นสุด
บทสรุปของปิรามิดแห่งความรู้
นักวิชาการบางท่าน เช่น Dave Snowden มีทัศนะที่ไม่เห็นด้วยกับปิรามิดแห่งความรู้ ของ Hideo Yamazaki โดยให้เหตุผลว่า ความรู้เป็นสิ่งที่ซับซ้อน ไม่สามารถจัดเป็นระบบที่แน่นอนได้ แต่ก็มีนักวิชาการที่เห็นด้วยกับความคิดของ Yamazki แต่ก็เห็นด้วยข้อโต้แย้งของ Snowden
แนวคิดที่โต้แย้งปิรามิดแห่งความรู้
4.ภูมิปัญญา / 5.นวัตกรรม จากประสบความสำเร็จในการขายของขวัญและบัตรอวยพร ผู้บริหารได้วิเคราะห์พฤติกรรมการซื้อของลูกค้าในกลุ่มสินค้าประเภทอื่น สินค้าบางกลุ่ม มีความเชื่อมโยงของพฤติกรรมการซื้อเช่นกันจึงได้จัดผังห้างฯ ในส่วนอื่นๆใหม่ เพื่อความสะดวกของลูกค้า
3.ความรู้ วิเคราะห์ข้อมูลเป็นสารสนเทศ เกิดความรู้และภูมิปัญญาคิดสร้างสรรค์นวัตกรรมในการแก้ปัญหาหรือพัฒนางาน
2.สารสนเทศ นำข้อมูลมาวิเคราะห์ ลูกค้าส่วนใหญ่ที่ซื้อของขวัญจะซื้อบัตรอวยพรควบคู่ไปด้วย จะซื้อของขวัญก่อน จึงซื้อบัตรอวยพร วิเคราะห์จากช่วงเวลาในการออกใบเสร็จหรือการรูดบัตรเครดิต จะซื้อในช่วงเทศกาลวันสำคัญ ผ่านกระบวนการวิเคราะห์เป็นสารสนเทศ
1.ข้อมูล ห้างสรรพสินค้าแห่งหนึ่ง มีการเก็บข้อมูลการซื้อสินค้าของผู้บริโภคในรอบ 1 ปี ที่ผ่านมา
การจัดการความรู้สู่การสร้างนวัตกรรมของห้างสรรพสินค้า
การจัดการความรู้ คือ การทำข้อมูลให้เป็นให้เป๋นสารสนเทศ เพื่อยกระดับสารสนเทศให้เป็นความรู้ ซึ่งจะนำไปสู่ภูมิปัญญาในการสร้างนวัตกรรม เพื่อแก้ปัญหาหรือพัฒนางาน
การจัดการความรู้สู่การสร้างนวัตกรรม
3.ความรู้ (Knowledge) สารสนเทศที่ผ่านกระบวนการคิดเปรียบเทียบ เชื่อมโยงกับความรู้อื่น จนเกิดเป็นความเข้าใจ สามารถนำไปใช้ประโยชน์
2.สารสนเทศ (lnformation) ข้อมูลที่ผ่านกระบวนการวิเคราะห์แล้ว เพื่อนำมาใช้ประโยชน์เกี่ยวกับเรื่องใดเรื่องหนึ่ง
1.ข้อมูล (Data) ข้อเท็จจริงเกี่ยวกับเรื่องใดเรื่องหนึ่ง จากการสังเกตสิ่งที่เกิด โดยยังไม่ผ่านกระบวน การวิเคราะห์ จึงเป็นข้อมูลดิบ
ความรู้ คือ อะไร เกิดขึ้นได้อย่างไร
Hideo Yamazaki นักวิชาการ KM ชาวญี่ปุ่น ได้ อธิบายนิยามของความรู้ด้วยรูปแบบของปิรามิด ผู้เขียนขอเรียนว่า "ปิรามิดแห่งความรู้" นักวิชาการท่านอื่นมีชื่อเรียกที่ต่างกันไป เช่น ระดับความรู้ หรือ โครงสร้างของความรู้
นิยามของความรู้ในรูปแบบของปิรามิค
3.ค่า/นิยม วัฒนธรรม ในหน่วยงานมีการเเข่งขันสูง บุคลากรไม่ให้ความร่วมมือผู้บริหารไม่ยอมรับความล้มเหลว จากการทดลองใหม่
2.ส่วนรวม/โครงสร้าง ไม่มีกระบวนการแลกเปลี่ยนความรู้อย่างเป็นระบบ ผู้บริหารไม่สนับสนุน ระบบสารสนเทศไม่เอื้อ
1.ตัวบุคคล มีการหวงความรู้ ไม่ทราบว่า สิ่งที่ตัวเองรู้มีประโยนช์กับผู้อื่น ไม่เห็นประโยชน์ ไม่เเรงจูงใจแลกเปลี่ยนความรู้
องค์กรส่วนใหญ่ไม่ค่อยประสบความสำเร็จในการแลกเปลี่ยนความรู้
อุปสรรคของการแลกเปลี่ยนแบ่งปันความรู้
การจะทำให้คนในองค์กรมีพฤติกกรรมการทำงานแบบ Knowledge Sharing (KS) จะต้องสร้างวัฒนธรรมองค์กรให้เป็นที่ยอมรับของทุกคน
เงื่อนไขที่จะนำไปสู่ความสำเร็จของ KM
วิธีการที่ดี คือ ต้องทำให้ KM บรูณาการอยู่ในวิถีชีวิตการทำงานปกติ ไม่แปลกแยกจากงานที่ทำ
การทำ KM เพิ่มภาระงานหรือไม่
สรุปจากโมเดลปลาทู เปรียบ KM เหมือนปลาตัวหนึ่ง มีส่วนประกอบ 3 ส่วน คือ ส่วนหัว ลำตัว และหาง รูปร่างของปลาแต่ละตัว หรือการทำของหน่วยงาน จะแตกต่างกัน จุดเน้นของหน่วยงาน ซึ่งหมายว่า ส่วนลำตัวปลา จะใหญ่กว่าส่วนอื่น
การจัดการความรู้ โดยใช้โมเดลปลาทู
การจัดการความรู้เป็นการสนับสนุนให้ในองค์กร รวบรวม ค้นหา แลกเปลี่ยนความรู้
ความหมายของการจัดการความรู้
3.ไม่ต้องทำงานแบบลองผิดลองถูก มีวิธี (Best Practice) ประหยัดเเรงงาน เวลา วัสดุ และได้ผลผลิตมากทั้งปริมาณและคุณภาพ
2.ทำงานแบบต่อยอดความรู้ ไม่ต้องเริ่มต้นจากศูนย์
1.ใช้ความรู้และประสบการณ์ที่มีอยู่ในตัวให้เกิดประโยชน์ต่อหน่วยงาน
คุณค่าของ KM ที่มีต่อหน่วยงาน
บุคลากรเป็นทรัพยากรที่มีค่าที่สุดขององค์กร (People are our most important asset) เป็นยุคเศรษบกิจฐานความรู้ (Knowledge-Based Economy) องค์กรจะสร้างความได้เปรียบในการแข่งขัน อยู่กับองค์กรเรียนรู้ในองค์กร ที่เป็นระบบ ในการค้นหา สร้าง รวบรวม จัดเก็บ ถ่ายทอด แบ่งปัน ใช้ความรู้ นั้นเรียกว่า การจัดการความรู้
สรุปได้ว่า การจัดการความรู้ คือ การทำให้เกิดเกลียวความรู้ เพื่อให้เกิดความงอกงามของความรู้ใหม่ ซึ่งจะนำมาใช้พัฒนางาน
จาก Tacit K กลายเป็นTacit K, - จาก Tacit K กลางเป็น Explicit K, - จาก Explicit K กลายเป็น Explicit K , - จาก Explicit K กลายเป็น Tacil K
สรุปการจัดการความรู้แบบ SECI ดังนั้น การจัดการความรู้ ตามแนวคิด SECI Conversion Process คือ การทำให้ความรู้ 2 ประเภท เกิดการเปลี่ยนสถานะระหว่างกัน ดังนี้
2. Tacit Knowledge (ความรู้ฝังลึก) คือ ความรู้ที่อยู่ในตัวคน เกิดจากการเรียนรู้การสั่งสมประสบการณ์ หรือพรสวรรค์ เป็นความรู้สื่อสารหรืออธิบายถ่ายทอดในรูปแบบ ตัวเลข สูตร ลายลักษณ์อักษร
1. Explicit Knowledge (ความรู้แจ้งชัด) คือ ความรู้ที่เป็นเหตุผล สามารถถ่ายทอดบันทึกรวบรวมและจัดเก็บไว้ในสื่อรูปแบบต่างๆ เช่น เอกสาร หนังสือ คู่มือ และรายการต่าง
การเปลี่ยนสถานะระหว่างกันของความรู้ทั้ง 2 ประเภท คือ ความรู้ที่เป็น Explicit และ Tacit สามารถเปลี่ยนสถานะรห่างกันได้ ทำให้เกิดการงอกงามของความรู้ กลายเป็นองค์กรความรู้ใหม่
Michael Polanyi และ lkuujiro Nonaka ได้กำหนดนิยามความรู้ ด้วยการเปรียบเทียบกับภูเขาน้ำแข็ง ผู้เขียนขอเรียกว่า "ภูเขาน้ำแข็งแห่งความรู้ " โดยการจำแนกความรู้ออกเป็น 2 ประเภท
ภูเขาน้ำแข็งแห่งความรู้ คือ อะไร
การแลกเปลี่ยนเรียนรู้สู่การจัดการความรู้
Wondershare EdrawMind
