Wondershare EdrawMind
MindMap Gallery Problem Solving Skills
- 106
- 3
Problem Solving Skills
This mind map is a visual exploration of the key elements and strategies involved in honing the ability to effectively solve problems. Problem-solving is a critical skill applicable across various domains, from daily challenges to complex professional scenarios. This mind map delves into the components of effective problem-solving, including critical thinking, decision-making, and the iterative problem-solving process.
Edited at 2023-11-20 14:23:43
- Recommended to you
- Outline
Kỹ năng giải quyết vấn đề.
Tổng quan về giải quyết vấn đề
Tổng quan về giải quyết vấn đề
Tập suy nghĩ rằng vấn đề trước khi đưa ra giải pháp là một thói quen tốt
Kỹ năng giải quyết vấn đề là một quá trình có liên quan chặt chẽ với năng lực tư duy nhớ nay có về lý do khiến chúng ta cần có kỹ năng giải quyết vấn đề
Lý do cần có kỹ năng giải quyết vấn đề
Cuộc sống xung quanh ta là một chuỗi rất nhiều các vấn đề về cái vấn đề ngày càng phức tạp, đòi hỏi chúng ta phải giải quyết chúng thường xuyên
Trong các vấn đề luôn có các cơ hội và bản chất của khả năng giải quyết đề là năng lực sáng tạo của con người
Năng lực của chúng ta dễ dàng được thực hiện khi chúng ta giải quyết được vấn đề mà người khác đối diện
khái niệm
Vấn đề là khoảng cách giữa trạng thái lý tưởng/ mong đợi (trong tương lai) và trạng thái hiện tại (trong thực tế).
Các vấn đề có thể biểu hiện theo nhiều cách khác nhau bao gồm:
Sự khác biệt giữa kỳ vọng và thực tế
Không đạt tiêu chuẩn
Nhu cầu về một điều gì đó vượt quá tiêu chuẩn
Kết quả hoặc hiệu suất không nhất quán
3 loại vấn đề tồn tại chính
Các vấn đề sai lệch
Sự việc không theo kế hoạch, thành tích cũ, sự phản hồi tiêu cực từ bên ngoài
Các vấn đề tiềm tàng
Vấn đề có thể xuất hiện trong tương lai
Các vấn đề hoàn thiện
Tìm Kiếm cách thức để làm tốt hơn, nâng cao hiệu quả công việc chẳng hạn
Bảng so sánh
Bảng so sánh giữa vấn đề đơn giản và vấn đề phức tạp
Biểu đồ so sánh năm thái độ trong quá trình giải quyết vấn đề
Tiến trình giải quyết vấn đề
Có rất nhiều ý tưởng, cách thức, cho đến các tuyến tin, công cụ giải quyết vấn đề.
Không có cách giải quyết duy nhất một vấn đề, càng không có cách giải quyết vậy năng cho mọi vấn đề.
Tiến trình giải quyết vấn đề
Nhận diện vấn đề
Vấn đề thuộc về con người
Vấn đề liên quan đến bạn
Vấn đề có thể đến từ sự thiếu chuẩn bị của bạn
Những vấn đề cá nhân:Không thoải mái trong công việc, vấn đề trong các mối quan hệ, khó khăn tài chính...
Vấn đề liên quan đến người khác
Vấn đề dễ gặp nhất là xung đột về tính cách giữa các cá nhân, ghen tỵ trong công việc hoặc cạnh tranh không lành mạnh.
Vấn đề liên quan đến một nhóm người
Việc nhóm là một phần thiết yếu của môi trường công việc hiện nay.
Gặp phải các vấn đề Như mâu thuẫn nội bộ, các nhóm thành viên thiếu gắn kết, không thể hợp tác với nhau...
Vấn đề thuộc về tổ chức
Những vấn đề nãy sinh do yêu cầu của quản lý không thống nhất hoặc không rõ ràng.
Sự tranh giành quyền lực, chồng chéo trách nhiệm giữa các cá nhân.
Những thay đổi của nền kinh tế hoặc những thay đổi trên thị trường gây ra những vấn đề trong tổ chức.
Các vấn đề thuộc về kĩ thuật
Những vấn đề liên quan trực tiếp đến máy móc, trang thiết bị.
Những trang thiết bị như máy tính không hoạt động, không thể kết nối internet, không thể vận hành máy in hoặc điện thoại mất kết nối,...
Những vấn đề này có thể gây cản trở tiến độ trong công việc và gây hậu quả về chất lượng công việc
Những vấn đề phức tạp
Những vấn đề liên quan đến nhiều mặt như con người tổ chức và kể trang thiết bị.
Vấn đề này thường gặp trong giải quyết những khó khăn về hiệu quả công việc.
Nhận diện những vấn đề phức tạp chúng ta cần kết hợp với những công cụ để hiểu rõ bối cảnh.
Hiểu rõ bối cảnh
Mẫu phân tích vấn đề cơ bản
Khi nghĩ về một vấn đề, tránh đưa về những gia đình không có cơ sở. Thay vào đó:
Hãy dành thời gian suy nghĩ về đường đưa ra kết luận quá vội
Hãy kiểm tra lại các giả định, các chỉ dẫn lẫn kinh nghiệm của bản thân và đội nhóm.
Hãy tìm kiếm sự thật bằng cách liên tục đặt ra câu hỏi.
Phương cách đặt câu hỏi "5 WHY"
Đây là một kỹ thuật phổ biến và đơn giản, nhất người sử dụng nhanh chóng tìm ra gốc rễ sự thật.
Chiến lược 5 WHYs là xem xét một vấn đề và đặt câu hỏi
Tại sao việc này xảy ra?
Nguyên nhân gì gây ra vấn đề này?
Tại sao các bạn cùng nhóm đánh giá thấp sự đóng góp của bạn?
Tại sao bạn lại nhóm trễ hạn?
Vì sao bạn quên deadline và bỏ sót các công việc
Phương pháp đặt câu hỏi "6 Ws"
Ký thuật này giúp chúng ta tìm ra vấn đề thực sợ bằng cách hỏi 6 câu hỏi
"Ai"- Đối tượng (Who)
"Cái gì"- Chất Lượng (What)
"Khi nào"- Thời gian(when)
"Ở đâu"-Địa điểm (where)
"tại sao" - Nhiệm vụ (why)
"Chuyện gì xảy ra nếu"-Các tùy chọn(What if)
Phương pháp phân tích SWOT
Điểm mạnh (Strengths)
Điểm yếu (Weaknesses)
Cơ hội(opportunities)
Thách thức (Threats)
Kế hoạch hoạt động hiệu quả
Giải quyết vấn đề sẽ cần đến hai loại tư duy
Tư duy khoa học (Scientific thinking)
Tư duy sáng tạo (Creativity thinking)
Có nhiều cách phát huy khả năng sáng tạo nhờ phương pháp động não
Đặt câu hỏi tìm kiếm giải pháp cho những vấn đề tiếp cận vấn đề từ một góc độ bất ngờ và hình dung các giải pháp khả thi cho một vấn đề.
Giải pháp sẽ không thực sự ra giải pháp trong những trường hợp sau đây
Trì hoảng một vấn đề không giải quyết được nó
Một giải pháp yếu kém có thể làm cho mọi chuyện trở nên tệ hơn
Không phải tất cả các cả pháp đều có thể chấp nhận được
Giải pháp cho một vấn đề để chấp nhận được cần phải có yếu tố sau:
Có hiệu lực
Giải pháp này phải giải quyết được vấn đề vĩnh viễn hoặc thời gian tương đối chấp nhận được
Có hiệu quả
Giải pháp này phải giải quyết được vấn đề mà không tạo thêm những vấn đề mới
Khả thi
Giải pháp phải tính đến tất cả những ràng buộc đi kèm
Kỹ năng giải quyết vấn đề.
Công cuộc giải quyết vấn đề
Mô hình cây vấn đề
C vấn đề là một phương pháp đơn giản giúp chỉ ra nguyên nhân và hệ quả dựa trên mối quan hệ tuyến tính giữa nguyên nhân và kết quả của một vấn đề
Bước 1: Xác định vấn đề cốt lõi
Bước 2: Xác định các ảnh hưởng của vấn đề
Bước 3: Xác định nguyên nhân của vấn đề
Bước 4: Chuyển cây vấn đề thành cây giải pháp
Ví dụ về cây vấn đề
Chuyển cái vấn đề thành cây giải pháp
Sơ đồ xương cá
Bước 1- Xác định vấn đề
Viết chi tiết, chính xác vấn đề mà đang đối mặt
Xác định có ai trong đó, vấn đề là gì, xảy ra khi nào và ở đâu
Bước 2- Xử lý các yếu tố có chính liên quan
Xác định các yếu tố có liên quan đến vấn đề
Mỗi yếu tố, hãy vẽ đường hướng ra từ xương sống và đặt tên cho nó
Bước 3- Xác định nguyên nhân có thể
Dùng phương pháp động não để tìm ra nguyên nhân của vấn đề, liên quan đến yếu tố đó
Nếu có nguyên nhân quá lớn hoặc quá phức tạp, tốt nhất là chia nó ra thành nhiều nguyên nhân phụ với mỗi đường tẻ ra là một nguyên nhân
Bước 4- Phân tích sơ đồ
Nên có một biểu đồ hiển thị tất cả các nguyên nhân của vấn đề mà bạn nghĩ ra
Có thể lập cuộc điều tra, tiến hành khảo sát,.... kiểm tra xem các đánh giá của bạn có đúng hay không
Lưu đồ giải quyết vấn đề
Lưu đồ rất dễ hiểu bởi vì nó chỉ ra từng bước quy trình ăn khớp với nhau. Do đó lưu đồ có thể được sử dụng để:
Xác định và phân tích quy trình
Xây dựng từng bước quy trình để phân tích, thảo luận hoặc trao đổi thông tin
Xác định, tiêu chuẩn hóa hoặc tìm kiếm các bước cần để cải thiện quy trình
Các ký hiệu liên kết với nhau theo mũi tên cho thấy tiến trình công việc.
Lưu đồ hướng dẫn ứng phó sự cố phát sinh
Cấu trúc một trang giấy giải quyết vấn đề.
Giải quyết vấn đề có nghĩa là mọi thứ chỉ gói gọn trên một mặt giấy có ba đặc trưng
Tính tổng thể: chỉ cần nhìn qua là có thể thấy được toàn bộ nội dung.
Tính cấu trúc: có khung cho mỗi mục và mỗi khung lại có chủ đề riêng.
Tính trực quan: mỗi trang giấy để đảm nhiệm chức năng riêng, được sử dụng như những bản đồ
Một trang giấy giải quyết vấn đề có mang lại lợi ích trong việc tăng hiệu suất sử dụng thời gian nhờ cải thiện khả năng truyền đạt của đội nhóm, tổ chức vì:
Đơn giản hóa mọi việc để có thể liếc nhanh qua để nắm bắt nội dung thay vì dành nhiều thời gian để đọc và nghiên ngẫm
Nội dung chính yếu được thể hiện theo trình tự luật lệ để làm cơ sở cho cả tiến trình giải quyết vấn đề, từ bước nhận diện đến đánh giá và theo dõi
Tiến trình tư duy cho một cấu trúc trên giấy
Công cuộc giải quyết vấn đề
Phương pháp động não (Brainstorming)
Đây là phương pháp nhanh chóng tạo ra ý tưởng mà không hạn chế dòng suy nghĩ tự do của các giải pháp khả thi
Những tiến trình cơ bản nhất của phương pháp động não
Bước 1 -Nêu vấn đề: Trưởng nhóm hoặc người chủ trì cuộc họp nêu vấn đề đang gặp phải
Bước 2 -Làm rõ thông tin: Cung cấp thông tin chi tiết vấn đề được đề cập, đảm bảo tất cả các thành viên đều hiểu bản chất của nó
Bước 3-Động não: các thành viên ngồi thành vòng tròn và bắt đầu động não, đưa ra ý tưởng. Ý tưởng càng nhiều càng tốt.
Bước 4- ổng hợp và đánh giá các ý tưởng: ó thể thực hiện bằng cáchCho các thành viên xem xét và đánh giá năm ý tưởng của họ thích nhất.
Lưu ý: trước đó có thể phân công một người làm thư ký để ghi chép tất cả các ý tưởng sử dụng giấy nhớ.
Nguyên tắc sử dụng phương pháp động não hiệu quả
Đặt thời gian giới hạn cho mỗi lần động não
Thời gian hợp lý cho mỗi lần động từ 5 đến 10 phút
Hãy ghi ra tất cả các ý tưởng nãy sinh nhanh nhất có thể
Không phán xét các ý tưởng
Không phản xét ý tưởng của đồng đội
Mỗi cá nhân nên được đưa ra cái ý kiến của mình mà không bị cấm đoán.
Mọi ý tưởng đều có giá trị
Mọi ý tưởng mọi người đưa ra đều đáng được ghi lại, tạo thành một danh sách dài các ý tưởng.
Thay vì hướng thẳng đến hai hoặc ba ý tưởng có vẻ tốt nhất, người giải quyết vấn đề tuyệt vời sẽ xem xét mọi ý tưởng bất kể nó có thể kỳ lạ đến mức nào.
6 chiếc mũ tư duy
Mũ màu trắng (Thông tin)
Đại diện cho tôi ghi về mặt dữ liệu về thông tin mang tính
thực tế
khách quan
Mũ màu đỏ (Trực giác)
Đại diện cho tư duy về mặt cảm tính
Đưa ra các phát biểu theo trực giác là không cần nêu dẫn chứng cụ thể hãy giải thích nào
Mũ màu đen (Thận trọng)
Đại diện cho lối tư duy cẩn trọng
Nghiên cứu và dự đoán các rủi ro
Hẹn chế cũng như điểm yếu có thể gặp phải của đề xuất
Mũ màu vàng (tích cực)
Đại diện cho lối tư duy tích cực
Đưa ra các suy nghĩ lạc quan, tích cực
Tính khả thi, những lợi ích của vấn đề
Mũ màu xanh lá cây (Sáng tạo)
Đại diện cho lối tư duy sáng tạo
Vận dụng đầu óc sáng tạo để đưa ra các ý tưởng, đề xuất mới
Mũ màu xanh dương (Quy trình)
Đại diện cho lối tư duy quản lý
Phân tích các phát biểu, đánh giá
Sắp xếp chúng về đưa ra quyết định cuối cùng
Một quy trình sử dụng 6 chiếc mũ tư duy để giải quyết vấn đề
Lưu ý: Không nhất thiết phải đúng theo thứ tự mà bạn có thể xác định trình tự khác nhau tùy mục đích của mình. Một số gợi ý có thể là :
Nguyên tắc sử dụng:
Lần lượt tư duy theo 6 chiếc mũ để đánh giá vấn đề
Mỗi lần chuyển sang chiếc mũ khác là chúng ta chuyển sang một cách tư duy mới
Tại một thời điểm nhất định, mọi người phải đội cùng màu
Tiến trình giải quyết vấn đề
Kế hoạch hoạt động hiệu quả
Một kỹ thuật để sử dụng ngay lúc này để tìm giải pháp đó là S.C.A.M.P.E.R
Subtitute [thay thế]: Tôi có thể thay thế XHiện tại bằng một thứ gì đó khác không?
Combine [kết hợp]: Liệu tôi có thể kết hợp hai hoặc nhiều X để tạo ra thứ gì đó hiệu quả hơn
Adapt [Điều chỉnh]: Những phần nào của X Có thể được điều chỉnh để giải quyết vấn đề của tôi
Modify [Sửa đổi (phóng to hoặc thu nhỏ)]: Tôi có thể sửa đổi vài khía cạnh của X không? Liệu vấn đề có được giải quyết nếu tôi phóng to hoặc thu nhỏ một khía cạnh của nó không?
Put to another use [Thay đổi cách sử dụng]: Liệu tôi có thể lấy một phương pháp khác và áp dụng nó vào đây không? Tôi có thể tận dụng một vài khía cạnh của X ở nơi khác không?
Eliminate [Loại bỏ]: Tôi có thể bỏ một vài phần của X để giúp nó trở nên hiệu quả hơn không?
Rearrange [ Tổ chức lại (đảo ngược/ đảo lộn)] Tôi có thể thực hiện các phần của X theo một trình tự khác không? Nếu tôi đảo ngược các yếu tố của X, liệu nó có hoạt động hiệu quả hơn không?
Những giải pháp tốt nhất có thể được chọn ra bằng cách kiểm nghiệm chúng dựa trên những mục tiêu và các mục tiêu thường được xếp theo ba cấp độ:
Phải: Nếu bạn không đạt những mục tiêu này, bạn sẽ không có giải pháp nào cả
Muốn: Đây là những điều rất có giá trị nhưng không nhất thiết phải đạt được
Thích: sẽ rất hay nếu đạt được những điều này, nhưng cững không có vấn đề gì nếu bạn không đạt được.
Kế hoạch giải quyết những vấn đề kế hoạch liên quam đến một nhóm người, hay những vấn đề cá nhân
Mục tiêu chung cho vấn đề cần giải quyết
Các mục tiêu cụ thể
Các bước thực hiện
Thời hạn cho từng bước thực hiện
Phân bổ tài chính
Phân công nhân sự và uỷ quyền các công việc
Kế hoach dự phòng
Tiển khai hực hiện
Xử lý vấn đề một cách nghiêm túc - một mình, phần lớn các trường hợp, các bạn cần giải quyết với sự tham gia của một nước nhỏ.
Có thể bạn sẽ nêu ra những rằng buộc quyền sau đây: tài chính, con người, thời gian,Cơ sở vật chất, văn hóa, đạo đức...
Mô hình 5M2C cho quá trình triển khai thực hiện
5M nhắc nhở về việc xác định nguồn lực để thi gồm có
Man [nhân lực]:Ai hỗ trợ, có đủ năng lực không, ai kiểm tra...
Material [vật lực]: Tiêu chuẩn nguyên vật liệu, nhà cung ứng,..
Money [tài lực]
Machine [Máy móc,thiết bị, công nghệ]
Method [phương pháp làm việc]
2C đề cập đến việc xác định phương pháp theo dõi
Control [cách thức kiểm soát]: Liên quan đến công việc có đặc tính gì?
Đo lường bằng cách nào?
Làm sao để đo lường đặc tính đó?
Check [Cách thức kiểm tra] Ngân shop kiểm tra như thế nào?
Những gì là trọng yếu để kiểm tra
Làm gì để kiểm tra?, kiểm ra rồi làm gì?
Đánh giá và theo dõi
Giải pháp được thực hiện bạn đánh giá nó sẽ giúp cho bạn biết ba điều
Giải pháp có mang lại kết quả khả quan không?
Cần cải tiến giải pháp ở khâu nào và cải tiến như thế nào?
Làm cách nào để hiệu quả vấn đề tiếp theo tốt hơn, nhanh hơn và hiệu quả hơn?
Bạn có thể đánh giá việc giải quyết vấn đề theo bốn cách
So sánh kết quả với những mục tiêu ban đầu
Kiểm tra xem các tiêu chuẩn cụ thể được thỏa mãn không
Thực hiện các so sánh định lượng "trước" và "sau"
Lập ra một bảng cân đối về những điều thuận lợi và bất lợi
Việc đánh giá và theo dõii giải pháp tùy thuộc vào mức độ bạn làm những việc sau
Nhận dạng vấn đề và hiểu rõ bối cảnh của vấn đề
Kế hoạch hoạt động với mục tiêu, tiêu chuẩn cụ thể
Các bước triển khai thực hiện rõ ràng và thấu suốt
Có thể đánh giá các giải pháp dựa ra và nhìn lại cả tiến trình
Sử dụng sơ đồ để hình dung về cả tiến trình giải quyết vấn đề: