Độc quyền

Độc quyền Nhà nước

Tác động tích cực: - Thúc đẩy nghiên cứu và triển khai khoa học kỹ thuật, thúc đẩy sự tiến bộ kỹ thuật. - Nâng cao năng suất lao động, nâng cao năng lực cạnh tranh của bản thân tổ chức độc quyền. - Thúc đẩy nền kinh tế phát triển theo hướng sản xuất lớn hiện đại.

Tác động tiêu cực: - Gây thiệt hại cho người tiêu dùng và xã hội do cạnh tranh không hoàn hảo. - Kìm hãm sự tiến bộ kỹ thuật, theo đó kìm hãm sự phát triển kinh tế - xã hội. - Làm tăng sự phân hóa giàu - nghèo.

Nguyên nhân hình thành: - Tích tụ và tập trung sản xuất cao. - Số lượng doanh nghiệp lớn ít, dễ dàng thỏa thuận. - Cạnh tranh gay gắt, khó đánh bại nhau.

Hình thức tổ chức: - Cartel: thỏa thuận về giá cả, sản lượng, thị trường, thanh toán,... - Syndicate: thống nhất mua bán, độc lập sản xuất. - Trust: thống nhất sản xuất, tiêu thụ, thu lợi nhuận theo cổ phần. - Consortium: liên kết dọc, quy mô lớn, bao gồm cả syndicate, trust.

Mục đích: - Thu lợi nhuận độc quyền cao. - Mua nguyên liệu rẻ, bán hàng hóa đắt. - Tăng cường sức mạnh cạnh tranh.

Quá trình hình thành: - Tích tụ và tập trung trong ngân hàng dẫn đến các tổ chức độc quyền ngân hàng. - Ngân hàng nắm giữ hầu hết lượng tiền tệ của xã hội, có quyền lực chi phối mọi hoạt động kinh tế - xã hội.

Mối quan hệ giữa độc quyền công nghiệp và ngân hàng: - Ngân hàng cử đại diện vào các cơ quan quản lý của độc quyền công nghiệp. - Các tổ chức độc quyền công nghiệp mua cổ phần của các ngân hàng lớn để chi phối hoạt động của ngân hàng.

Tư bản tài chính: - Kết quả của sự hợp nhất giữa tư bản ngân hàng và tư bản công nghiệp. - Dẫn đến sự hình thành hệ thống tài phiệt.

Hệ thống tài phiệt: - Nhóm nhỏ những nhà tư bản kếch xù chi phối toàn bộ đời sống kinh tế, chính trị. - Thực hiện sự thống trị thông qua "chế độ tham dự" và các thủ đoạn khác. - Chi phối mọi hoạt động của nhà nước, biến nhà nước tư sản thành công cụ phục vụ lợi ích của mình.

Khái niệm: Xuất khẩu tư bản là xuất khẩu giá trị ra nước ngoài (đầu tư tư bản ra nước ngoài) nhằm mục đích thu được giá trị thặng dư và các nguồn lợi nhuận khác ở các nước nhập khẩu tư bản.

Hình thức

Lý do phổ biến: - Tìm kiếm nơi đầu tư có lợi nhất. - Mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm. - Tận dụng nguồn nhân công rẻ. - Tránh né các rào cản thương mại.

Ảnh hưởng

Nguyên nhân: - Quá trình tích tụ và tập trung tư bản phát triển. - Xuất khẩu tư bản tăng lên cả về quy mô và phạm vi.

Subtopic

Subtopic

Subtopic

Subtopic